لینوکس در کنار ویندوز !!

لینوکس در کنار ویندوز

ویندوز یک سیستم عامل فوق‌العاده است؛ سابقه‌ای طولانی دارد و کاملاً شناخته شده است. ویژگی‌ها و امکانات خوب زیادی دارد و می‌توان با انبوهی از بسته‌های نرم‌افزاری رایگان که در درسترس هست هم آن را گسترش داد.
اما علاوه بر ویندوز، سیستم‌ عامل‌های دیگری نیزدر دسترس هستند که آنها هم خیلی خوب به نیاز کاربران پاسخ می‌دهند. لینوکس یکی از بهترین گزینه‌ها و درضمن رایگان هم هست، و درصورتی‌که بخواهید مدتی ویندوز را کنار بگذارید پیشنهاد می‌کنیم بروید سراغ بسته‌هایی بر پایه لینوکس بروید که امکانات جالب و مفید زیادی دارند.
به‌عنوان مثال، در مقایسه با ویندوز، لینوکس معمولاً به منابع سیستم کمتری احتیاج دارد؛ که در این صورتمی‌تواند کارکرد و اجرای بهتری داشته باشد.
یکی دیگر از مزیت‌های لینوکس، امنیت آن است. اکثر افرادی که برای نرم‌افزارها برنامه‌های مخرب(malware) می‌نویسند، روی ویندوز تمرکز دارند. چون تعداد کامپیوتر‌هایی که با این سیستم عامل کار می‌کنند خیلی بیشتر است و می‌توانند قربانیان بیشتری داشته باشند؛ پس لینوکس به نسبت امن‌تر خواهد بود. از طرفی نرم‌افزارهای رایگان خیلی بیشتری هم ارائه می‌کند که پیدا کردن، نصب و به‌روز کردن آنها نیز خیلی راحت‌تر از گزینه‌های مشابه در ویندوز است. اگر عادت کرده‌اید که همیشه از نرم‌افزارهای مایکروسافت استفاده کنید، شاید درابتدابرای‌تان سخت باشد که با سیستم دیگری کار کنید؛ اما اصلاً جای نگرانی نیست. لازم نیست خیلی کندوکاو کنید و کلنجار بروید.بسیاری از جزئیات لینوکس در ظاهر و کارکرد، مانند ویندوز است و خیلی زود با آن ارتباط برقرار می‌کنید. حتی لازم نیست که ویندوز را پاک کنید تا لینوکس را نصب کنید. می‌توانید هر دو را کنار هم روی سیستم‌تان داشته باشید. ویندوز را برای اجرای یک سری برنامه‌های کاربردی نگه دارید و برایبالا بردن قدرت محاسباتی کامپیوترتان، لینوکس را هم در کنارش داشته باشید و هر وقت لازم شد از این استفاده کنید.

حلقه‌های نجات

کاربری که لینوکس را روی سیستم خود دارد لازم نیست هیچ چیز دیگری نصب کند تا از مزیت‌های آن بهره ببرد. تعداد زیادی ابزار با پایه لینوکس هست که از روی سی‌دی اجرامی‌شوند. برای این کارutilityهای بازیابی زیادی وجود دارد که می‌توان آنها را رایگان دانلود کرد یا روی سی‌دی یا دی‌وی‌دی ریخت و از آنها استفاده کرد.
این دیسک مانند یک دیسک boot هم عمل می‌کند، ویندوز و تنظیمات آن را دور می‌زند و صفحه رابط کاربری خودش را به‌کار می‌اندازد و اجرا می‌کند.
برای مثال، پارتیشن ویزارد (Partition Wizard) را امتحان کنید. اگر تصادفاً بخشی از دیسک سخت خود را پاک کنید، بدون شک به دردسر بزرگی افتاده‌اید و کلی اطلاعات از دست می‌دهید. اما اگر پارتیشن ویزارد را داشته باشید و با آن یک سی‌دی، دی‌وی‌دی یا حافظۀ یواِس‌بیِ قابل راه‌اندازی(bootable)ساخته باشید، می‌توانید سیستم کامپیوترتان را با این برنامه آغاز کنید و ظرف چند دقیقه مشکل را رفع کنید.
پارتد مجیک (partedmagic) هم یکی دیگر از ابزارهای بر پایه لینوکس می‌باشدکه کلی گزینه‌های خوب برای دسته‌بندی و راههای مختلفی برای بررسی و تست کامپیوتر به کاربر می‌دهد. می‌تواند همزمان که چک کنندۀ حافظه دنبال مشکلات Ram می‌گردد، دیسک سخت را هم بررسی کند و در صورت وجود، نشانه‌های مشکلات تهدیدکنندهآتی را تشخیص بدهد.
بسته نجات ترینیتی (www.trinityhome.org) قدرت و امکانات ریکاوری فوق‌العاده جالب و به‌درد بخوری دارد. مثلاً اگر رمز عبور ویندوزتان را فراموش کرده‌ باشید و نتوانید وارد شوید، می‌تواند رمزهای عبور ویندوز را تغییر بدهد. می‌توانید پنجابزار آنتی‌ویروسِ توکار، دو ردیابِ rootkit و انواع ابزارهای مفید دیگر را که برای بازیابی اطلاعات از دست رفته یا فایل‌های پاک مفید هستند راهم با آن داشته باشید.
اگر دنبال راحتی و سهولت در کار با ابزار هستید، پیش از همه بسته نرم‌افزاری رایگان پاراگون (www.paragon-software.com/home/rk-express) را امتحان کنید که از ابزارهای لینوکس برای رفع ایرادات رایجی که سیستم‌های کامپیوتری حین بالا آمدن و شروع شدن دارند، بازیابی اطلاعات از دست رفته در دیسک سخت و کپی فایل‌های ضروری از یک سیستم معیوب و ضعیف به یک کامپیوتر دیگر استفاده می‌کند. همه اینها از طریق یک رابط کاربری ساده بر پایۀ wizard انجام می‌شود که پیگیری و کار با آن نیز بسیار ساده است.
برنامه دیگر AVG Rescue CD نام دارد (www.avg.com/ie-en/avg-rescue-cd). کهنه تنها یک ابزارعالیراه‌اندازیآنتی ویروس است که خیلی سریع برنامه‌ها و نرم‌افزارهای مشکوک و مخرب را پیدا و از روی سیستم پاک می‌کند، بلکه برنامه‌هایی برای Registery editor، مدیریت فایل و بازیابی دیسک سخت و تعدادی دیگر از ابزار لازم لینوکس را نیز دارد.

لینوکس، حیّ و حاضر
مورد بعدی در لینوکس سی‌دی Live یا همان نسخه زنده نرم‌افزار است. این مورد تاحدی شبیه به همان ابزارهایی است که پیش‌تر درباره‌اش توضیح دادیم. شما image دیسک را دانلود می‌کنید، آن را روی سی‌دی یا دی‌وی‌دی می‌ریزید و برنامه به‌جای اینکه از روی دیسک سخت  کامپیوتر اجرا بشود، از روی همان اجرا می‌شود. اما با این تفاوت که این بار به یک یا دو ابزار بازیابی محدود نیستید. این دیسک نسخه کاملی از لینوکس را با خود دارد. می‌توانید آن را امتحان کنید، در وب بگردید و اطلاعات مختلفی را جستجو کنید و ببینید که چه‌طور خیلی خوب و روان کار خودش را می‌کند؛ بدون اینکه اختلالی درتنظیمات ویندوزی که روی سیستم نصب دارید به‌وجود بیاید.
ممکن است انتخاب سی‌دی مناسبLiveبرای هر کاربر کمی سخت باشد.لینوکس در قالب نسخه‌های متفاوت خیلی زیادی عرضه می‌شود و هرکدام مزیت‌ها و ایراداتی دارد. اما به‌ شمایی که تازه کار با فضای لینوکس را آغاز کرده اید پیشنهاد می‌کنیم همه اینها را کنار بگذارید و یکراست بروید سراغ نسخه اوبونتو (Ubuntu). نصب و اجرای آن سریع انجام می‌شود و کار با آن بسیار آسان است. تعداد زیادی برنامه‌های built-in همراه خود دارد و نیز توضیحات مفصلی که  اصول اولیه کار با لینوکس را به کاربر آموزش می‌دهد.
حالا اگر آن را می‌خواهید، به آدرس اینترنتی www.snipca.com/x2476 بروید و نسخه مورد نظر خودتان را انتخاب کنید. روی Start Download کلیک کنید تاimage کاملی (حدود MB700) داشته باشید. واضح هست که برای این کار به اینترنت پرسرعت هم احتیاج دارید.
زمانی که دانلود تمام شد، آن را روی سیدی بریزید. درحالی که سیدی در درایو دستگاه است آن را ری-استارت کنید تا در بالا آمدن دوباره سیستم، برنامه اوبونتو شروع و اجرا شود. اگر به مشکلی برخوردید به همان صفحه دانلود اوبونتو بروید و از بخشhelp صفحه راه حلی پیدا کنید. وقتی سیستم را از روی سی دی بالا آوردید روی گزینهTry Ubuntu کلیک کنید. پس از چند لحظه فضای دسکتاپ جدیدتان ظاهر میشود.

لینوکس... اکنون
اکثر کاربران فکر می کنند که لینوکس فضای پیچیده ای دارد، ولی با یک بررسی اجمالی متوجه می شوید که همه آن چیزهای اصلی و کاربردی که به آنها نیاز دارید آشنا و شبیه به تجربه های قبلی در ویندوز هستند.
مثلاً در سمت راست بالای صفحه گزینه ای را می بینید که بسیار شبیه به همان Start در سیستم ویندوز است و با کلیک روی آن هم پنجره ای باز می شود که مانند همان منویall Programs ای می باشد که در ویندوز داریم. برنامه هایی که سیستم عامل برای در دسترس قرار داده، اینجاست.
بسیاری شباهت های دیگری هم وجود دارد: برنامه مرورگر وبِ فایرفاکس، یک کلاینت ایمیل، برنامه پردازشگر کلمات (word processor)، صفحات گسترده، برنامه های اجرای موسیقی و مدیا پلیرها، و یک برنامه پیام فوری هم دارد. همچنین اوبونتو یک برنامه ترسیم، مدیریت عکس و بازی های سرگرم کننده ای مثل Mah Jong و Sudoku را در دل خود دارد.
به محض اینکه از منوی اینترنت، فایرفاکس را اجرا کنید با فضایی آشنا روبه رو می شوید. دقیقاً مثل ویندوز است و اگر به اینترنت هم متصل هستید، می توانید خیلی راحت و بدون هبچ مشکلی با اینترنت کار کنید. اتصال به اینترنت با این روش بسیار امن و مطمئن هم هست؛ حتی اگر خطرآلوده شدن به جاسوس افزار تهدیدتان می کرد، ولی حالا اصلاً نمی تواند از اوبونتو به سیستم عامل ویندوز شما نفوذ و کامپیوتر را آلوده کند و به محض اینکه سیستم را ری-استارت کنید، ناپدید می شود.
هر برنامه دیگری هم نصب کنید می بینید که در پایین صفحه و روی taskbar گرینه هایی برای اجرای آن ظاهر می شوند (درست همان چیزی که در ویندوزهم اتفاق می افتد) و با کلیک روی اینها خیلی راحت می‌توانید از یک برنامه کاربردی به برنامه دیگر بروید و با آنها کار کنید.
در بالای صفحه منوی Place وجود دارد که فولدرهای خاص را در خود دارد؛ گزینه هایی مثل: دسکتاپ، Documents، موزیک، عکس، ویدئو و سایر گزینه های پرکاربرد. بخش مهم و پرکاربرد دیگر، گزینهSystemاست که ابزارهای پیشرفته تری برای تنظیمات سیستم عامل دارد و تقریباً معادل همان Control Panel در ویندوز است. مثلاً درصورتی‌که اوبونتو به صورت بهینه از رزولوشن صفحه نمایش استفاده نمی‌کند، روی System، و Preferences و پس از آن Monitors کلیک کنید. رزولوشن مناسب برای صفحه نمایش را انتخاب کرده و Apply کنید تا تنظیمات اعمال شود. می‌بینید که همه چیز واقعاً خیلی آسان است و اگر تجربه کار با ویندوز را از قبل داشته باشید، اصول اولیه را می‌دانید و خیلی راحت گزینه‌هایی که دنبالش هستید را روی این سیتم عامل هم پیدا می‌کنید. مرحله بعدی که لازم است در کار با سیتم عامل جدید بدانید، روش پیدا کردن و نصب نرم‌افزارهای رایگان است، با حداقل دردسر!

مدیریت بی دردسر
یکی از بهترین امکانات لینوکس، بخش Package management آن است که با تنظیماتی که کاربر برایش تعریف می‌کند، مراحل پیدا کردن، نصب، به‌روز کردن و پاک کردن برنامه از روی سیستم را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد.این یکی از بزرگترین مزیتهای لینوکس می‌باشد که ویندوز هرگز چنین امکانی یا مشابه آن را نداشته است. اگر یک نسخه کپی از اوبونتو را داشته باشید، می‌توانید خودتان این موضوع را امتحان کنید.
بر روی Applications و سپس Ubuntu Software Center کلیک کنید تا صفحه Get Software ظاهر شود. این صفحه به بخش‌های مختلفی برای بازی‌ها، اینترنت، فایل گرافیکی، صوتی و ویدئویی دسته‌بندی شده است که کار پیدا کردن فایل مورد نظر و آنچه که کاربر می‌خواهد را برای او آسان می‌کند.
مثلاً روی بازی‌ها (Games) کلیک کنید و می‌بینید که باز هم زیرشاخه‌هایی ظاهر می‌شود تا جستجو را محدودتر کند: بازی‌های آرکید، تخته‌ای،  کارتی، نقش‌افرینی و غیره. اگر روی هرکدام، مثلاً روی Arcade، کلیک کنیدلینوکس بیش از صد بازی بازی سرگرم کننده آرکید را به شما پیشنهاد می‌دهد که همه رایگان هم هستند.
بازی را انتخاب و نصب کنید و روی Applicationsو سپس Games کلیک کنید. در منویی که ظاهر می‌شود،بازی نصب شده را می‌بینید. کافی استآن را اجرا کنید و از بازی لذت ببرید. حالا به بخش‌های دیگر هم سرک بکشید و از بین هزاران برنامه‌ای که اوبونتو رایگان به کاربرانش ارائه می‌دهد، آنچه که لازم دارید را انتخاب و از آن استفاده کنید. حالا باز هم می‌گویید که کار با لینوکس مشکل است؟

نصب پیشرفته
یکی از راه‌های خوب استفاده از اوبونتو همین سی‌دی های Live این برنامه است؛ اما مشکلی هم که لوح فشرده دارد این است که اجازه نمی‌دهد اطلاعات و داده‌ها را ذخیره کنید. به این ترتیب با بستن برنامه اوبونتو، تعداد زیادی برنامه که دانلود کرده‌اید یا فایل‌هایی که ساخته‌اید از بین می‌روند.
آسان ترین راه برای حل این مشکل نصب یک ابزار مجازی‌سازی (virtualization)و ایجاد یک فضای مجازی دوم در داخل کامپیوتر، مثل ابزار OracleVMVirtualbox(www.virtualbox.org)، است که امکان ساخت یک "دستگاه مجازی" را به کاربر می‌دهد. اگر این کار را انجام دهید داخل کامپیوتر خود، یک کامپیوتر مجازی دیگر هم خواهید داشت که مستقل از هم کار می‌کنند.
کاربری که از اوبونتو استفاده می‌کند، آن را در این ماشین مجازی اجرا می‌کندو همان‌جا با اوبونتو کار می‌کند. ولی در پشت این پنجره، دسکتاپ ویندوز و برنامه‌های آن هستند که جریان دارند  و این دومستقل از هم کار می‌کنند.
روند ساخت آن هم آسان است: ابزار Virtualbox را نصب و اجرا کنید و روی New کلیک کنید تا دستگاه مجازی دومی داشته باشید. حالا این برنامه روالی را اجرا می‌کند تامراحل نصب را تکمیل دهید.
فرض کنید می‌خواهیم سیستم عامل جدید را رویدستگاه مجازی نصب کنیم: دو بار روی دستگاه مجازی اوبونتو کلیک کنید تا اجرا شود. سی‌دی Live را انتخاب کنید تا آن را  boot کند. وقتی گزینه install Ubuntu ظاهر شد روی آن کلیک کنید. دستورالعمل‌ها را به ترتیب انجام دهید تا کامل نصب شود. تا زمانی‌که اوبونتو را روی این پنجره مجازی اجرا می‌کنید، هیچ تأثیری روی ویندوز نمی‌گذارد.
این پروسه شاید کمی وقت‌گیر باشد ولی یقیناً ارزشش را دارد. وقتی کار تمام شد هر زمان که دوبار روی دستگاه مجازی اوبونتو کلیک کنید، سیستم عامل مجازی دوم در پنجره‌ای روی دسکتاپ ویندوز باز می‌شود. حالا می‌توانید با خیال راحت و اطمینان از امنیت کامل سیستم‌تان وب‌گردی کنید، از ابزارهایتوکار اوبونتو استفاده کنید و یا در Package management جستجو کنید و از هزاران برنامه‌ای که لینوکس در آن قرار دهده است، استفاده کنید. همه این امکانات و امتیازها بدون هیچ هزینه‌ای در اختیار کاربرانلینوکس است.

مترجم: فرزانه احسانی مؤید